W I kw. 2009 PKB wzrósł o 0,8% r/r, co jest pozytywnym wyróżnikiem na tle regionu (jedyny kraj z pozytywną dynamiką PKB w regionie). Dekompozycja wzrostu PKB jest jednak mocno zaskakująca. Bardzo duży wpływ na wszystkie składowe miały różnego rodzaju rewizje w tym znaczna rewizja zapasów oraz odbiegające od dotychczasowego wzorca zachowanie kontrybucji eksportu netto. Ale po kolei.
Po wyłączeniu czynników sezonowych wzrost PKB w I kw. 2009 wyniósł 0,4% kw/kw wobec 0,0% zanotowanych w IV kw. 2008 (wielkość tę zrewidowano z wcześniejszych +0,3%). Pozostajemy sceptyczni odnośnie tego oszacowania – biorąc pod uwagę podaną dynamikę roczną a także wcześniej podane kwartalne dynamiki odsezonowane uważamy, że kwartalna dynamika PKB może być ujemna na i zbliżona do około -0,6%).
W I kw. konsumpcja indywidualna wzrosła o 3,3% r/r wobec 5,3% r/r zanotowanych w IV kw. 2008. Hamowanie konsumpcji jest więc oczywiste (choć dane odsezonowane wskazują na nieznaczne różnice względem dynamiki osiągniętej w IV kw. 1,2% wobec 1,5% kw/kw). Mocno spadł roczny wskaźnik inwestycji z 4,6% r/r do 1,2% (w ujęciu kwartalnym spadek wyniósł prawie 1%). Znacznej rewizji podległy oszacowania zmian zapasów. Według najnowszych danych proces szybkiego zmniejszania zapasów rozpoczął się już w IV kw., kiedy to kontrybucja zmiany zapasów do dynamiki PKB wyniosła -2,9 pp. Z przyczyn czysto statystycznych kontrybucja w I kw. była już na poziomie 0,0 pp. Zaskakująca jest również wyliczona przez GUS kontrybucja eksportu netto na poziomie -0,1 pp. (stoi on w wyraźnej sprzeczności z ujemną dynamiką popytu krajowego, z naszych wyliczeń wynika, że kontrybucja eksportu wyniosła około 2,5-3pp.). Warto w tym kontekście także zwrócić uwagę, że nominalnie saldo wymiany handlowej odnotowało w tym okresie nadwyżkę w wysokości prawie 1,5 mld zł, co zgodne jest z danymi NBP i niejako przeczy spekulacją części analityków co do pogarszającego się salda obrotów towarowych (analizy te eksponują wstępny charakter danych NBP i wskazują na możliwe ich rewizje). Wydaje nam się, że w kolejnych kwartałach kontrybucje eksportu netto do dynamiki PKB zostaną (możliwe nawet, że dość wyraźnie) podwyższone.
Po stronie podażowej zanotowano zmniejszenie dynamiki kwartalnej wszystkich składowych. Wartość dodana w przemyśle spadła o 4,2% kw/kw (r/r spadek o 5,9%), dynamika wartości dodanej w budownictwie spadła do 3,7% kw/kw wobec 7,2% zanotowanych w IV kw. 2008. Dynamiki w usługach rynkowych i w handlu i naprawach utrzymały się mniej więcej na niezmienionym poziomie (odpowiednio 4,4% kw/kw i 5,6% kw/kw).
Wnioski: Tak jak już pisaliśmy we wcześniejszym research note w najbliższych kwartałach spodziewamy się obniżenia dynamiki konsumpcji indywidualnej (dalsze osłabienie rynku pracy, niższa dynamika płac, zwiększenie stopy oszczędności w związku z pogorszeniem ocen przyszłej sytuacji gospodarczej) oraz spadku inwestycji (gospodarka jest obecnie przeinwestowana a malejące wykorzystanie mocy wytwórczych oraz spadek wyników finansowych wróżą dalsze spadki popytu inwestycyjnego). W konsekwencji popyt krajowy pozostanie na ujemnym terytorium przez cały 2009 rok a na ożywieniu u głównych partnerów handlowych skorzysta głównie przemysł i eksport – dodatnie kontrybucje salda wymiany z zagranicą będą działać w kierunku utrzymania dynamiki PKB blisko zera.
Ernest Pytlarczyk, ekonomista BRE Banku
W I kw. konsumpcja indywidualna wzrosła o 3,3% r/r wobec 5,3% r/r zanotowanych w IV kw. 2008. Hamowanie konsumpcji jest więc oczywiste (choć dane odsezonowane wskazują na nieznaczne różnice względem dynamiki osiągniętej w IV kw. 1,2% wobec 1,5% kw/kw). Mocno spadł roczny wskaźnik inwestycji z 4,6% r/r do 1,2% (w ujęciu kwartalnym spadek wyniósł prawie 1%). Znacznej rewizji podległy oszacowania zmian zapasów. Według najnowszych danych proces szybkiego zmniejszania zapasów rozpoczął się już w IV kw., kiedy to kontrybucja zmiany zapasów do dynamiki PKB wyniosła -2,9 pp. Z przyczyn czysto statystycznych kontrybucja w I kw. była już na poziomie 0,0 pp. Zaskakująca jest również wyliczona przez GUS kontrybucja eksportu netto na poziomie -0,1 pp. (stoi on w wyraźnej sprzeczności z ujemną dynamiką popytu krajowego, z naszych wyliczeń wynika, że kontrybucja eksportu wyniosła około 2,5-3pp.). Warto w tym kontekście także zwrócić uwagę, że nominalnie saldo wymiany handlowej odnotowało w tym okresie nadwyżkę w wysokości prawie 1,5 mld zł, co zgodne jest z danymi NBP i niejako przeczy spekulacją części analityków co do pogarszającego się salda obrotów towarowych (analizy te eksponują wstępny charakter danych NBP i wskazują na możliwe ich rewizje). Wydaje nam się, że w kolejnych kwartałach kontrybucje eksportu netto do dynamiki PKB zostaną (możliwe nawet, że dość wyraźnie) podwyższone.
Po stronie podażowej zanotowano zmniejszenie dynamiki kwartalnej wszystkich składowych. Wartość dodana w przemyśle spadła o 4,2% kw/kw (r/r spadek o 5,9%), dynamika wartości dodanej w budownictwie spadła do 3,7% kw/kw wobec 7,2% zanotowanych w IV kw. 2008. Dynamiki w usługach rynkowych i w handlu i naprawach utrzymały się mniej więcej na niezmienionym poziomie (odpowiednio 4,4% kw/kw i 5,6% kw/kw).
Wnioski: Tak jak już pisaliśmy we wcześniejszym research note w najbliższych kwartałach spodziewamy się obniżenia dynamiki konsumpcji indywidualnej (dalsze osłabienie rynku pracy, niższa dynamika płac, zwiększenie stopy oszczędności w związku z pogorszeniem ocen przyszłej sytuacji gospodarczej) oraz spadku inwestycji (gospodarka jest obecnie przeinwestowana a malejące wykorzystanie mocy wytwórczych oraz spadek wyników finansowych wróżą dalsze spadki popytu inwestycyjnego). W konsekwencji popyt krajowy pozostanie na ujemnym terytorium przez cały 2009 rok a na ożywieniu u głównych partnerów handlowych skorzysta głównie przemysł i eksport – dodatnie kontrybucje salda wymiany z zagranicą będą działać w kierunku utrzymania dynamiki PKB blisko zera.
Ernest Pytlarczyk, ekonomista BRE Banku